دکتر رسول رمضانیان؛ میتوان گفت که نزدیک به سه سال است که کشور در رکود اقتصادی گرفتار شده و سیاستهای اقتصادی دولت تاکنون بی نتیجه ماندهاند. در این نوشتار، برای بررسی اینکه چرا سیاستهای اقتصادی دولت برای خروج از رکود به نتیجه مطلوب منجر نشده است، دو موضوع را مورد سوال قرار میدهیم، اول آنکه آیا مسکن و ساختمانسازی به همان اندازه سابق محرک اقتصاد ایران است؟ و دوم آنکه آیا در شرایط بیکاری، تسهیلات خرید کالا میتواند تحریک کننده تقاضا باشد؟ موتور محرکه اقتصاد ایران، مسکن؟ عمران و ساختمانسازی برای چندین دهه موتور محرکه اقتصاد ایران بوده است، بطوریکه ما ایرانیان نفت را میفروختیم و سپس با آن مسکن، تونل، پل، پاساژ و ... میساختیم. ساخت ساختمان به عنوان کالای نهایی که به کلی کالای واسطهای چون سرامیک، سیمان، فلز، تاسیسات گرمایشی-سرمایشی و ... نیاز دارد به عنوان موتور محرک اقتصاد عمل کرده، کارخانههای دیگر فعال شده، در نتیجه بیکاری کاهش یافته و پول نفت بین مردم توزیع شده است. به زبان سادهتر، عمران و ساختمانسازی هم نقش موتور محرکه اقتصاد ایران و هم نقش شاهراه توزیع کارآمدپول نفت ملی را در جهت آبادانی ایران در دهههای گذشته بازی کرده است. اما سوالی که پیش میآید آن است که آیا عمران و ساختمانسازی میتواند برای همیشه موتور محرکه اقتصاد ایران باشد؟ یا اینکه در چندسال اخیر محرک بودن آن به طور معناداری افت کرده است؟ نیاز یک کشور به مسکن، تونل، پل و ... هر چقدر هم زیاد باشد، مقداری کراندار و محدود است، و این طبیعی است که بعد از مدتی سرمایهگذاری، با توجه به نرخ جمعیت، میزان عرضه و تقاضا در مسکن و ساختمانسازی به تعادل برسد، و به نظر میرسد که ما به نقطهای رسیدم که عمران و ساختمانسازی نمیتواند دیگر به تنهایی موتور محرکه اقتصاد باشد و نیاز است تا به کالاهای اساسی دیگری نیز به عنوان موتور محرکه اقتصاد فکر کرد که تولید آنها، کالاهای واسطهای زیادی را نیاز داشته باشد و کارخانههای مختلف را فعال کند تا بیکاری کاهش یابد. به نظر نگارنده، یکی از بزرگترین مشکلات دولت در خروج از رکود، ناتوانی در پیدا کردن و مشخص کردن موتورهای محرکه دیگر است و تلاش دولت برای اینکه بتواند از موتور محرکه سنتی ساختمانسازی نیز استفاده کند، بی نتیجه مانده است، زیرا این موتور دیگر به اندازه سابق محرک نیست، و پیشرفته شدن شهرها، مسکن مهر، و ساختمانسازیهای لوکس توسط بانکها در دهه گذشته بیشتر توان محرک بودن این موتور را گرفته است. تحریک تقاضا همراه با تلنگر تحریک عرضه دولت برای روشن کردن موتور محرکه مسکن، سیاست افزایش تسهیلات برای خرید مسکن را در پیش گرفته است، به طوریکه با در نظر گرفتن میانگین قیمت مسکن در تهران، میتوان گفت که حدود 50 درصد قیمت مسکن از طرف دولت وام به خریدار اعطا میشود؛ با وجود این، بازار مسکن فعال نشده است.